Rood, groen, geel: Smoothies zijn een rage – maar zijn ze ook gezond? En wat maakt nu precies een gezonde smoothie? Zijn de gepureerde groenten en fruit echt beter dan vers? Zijn smoothies veganistisch? Hoeveel suiker bevatten ze? In het koude seizoen met droge verwarmingslucht, natte, koude voeten en verkoudheidsvirussen heeft ons immuunsysteem veel te doen! Vitaminen helpen de afweer van het lichaam te ondersteunen en gezond te blijven.
Omdat het niet wetenschappelijk bewezen is hoe goed ons lichaam synthetische vitamines uit bruistabletten, vitaminepillen of dranken en daarmee verrijkte voedingsmiddelen kan opnemen, is het altijd het beste om de vitamines in hun natuurlijke vorm op te nemen, d.w.z. rechtstreeks uit groenten en fruit. Daarom is het niet alleen belangrijk in het natte en koude seizoen om dit in onze dagelijkse voeding te integreren.
Gewoon vitamines drinken bij smoothies?
Dat gaat heel gemakkelijk met smoothies, die in elke gekoelde afdeling worden aanbevolen als gezondheidsbooster. Maar omdat vitamines en sommige andere fytonutriënten afbreken tijdens bewaring en bewaring, is het gezonder om thuis een verse smoothie te maken. Je hebt niet per se een smoothiemaker uit de advertentie nodig. Een eenvoudige, goedkopere staafmixer is alles wat je nodig hebt om mee te beginnen.
Als je eenmaal de smaak voor smoothies hebt gekregen, is het misschien de moeite waard om een krachtige blender te kopen, waarmee je in de zomer ijsblokjes met het fruit kunt crushen en ook houtachtige componenten zoals gras kunt verwerken (meer hierover hieronder).
Wat is een smoothie precies?
De “smoothie” is een neologisme en komt oorspronkelijk van het Zuid- en Midden-Amerikaanse continent, waar hij al generaties lang vers wordt bereid als “jugo” (sap) met een blender bij groente- en fruitkraampjes op de markt. Van daaruit migreerde deze manier van groente- en fruitbereiding naar de VS, waar het woord “smoothie” ontstond.
“Smooth” betekent zacht, romig, glad en soepel, wat in de eerste plaats het mondgevoel betekent. Is dat automatisch gezond? Ja. Want in tegenstelling tot sap wordt hier alle groenten en fruit verwerkt, wat resulteert in een dik eindproduct waar soms wat water aan moet worden toegevoegd om drinkbaar te zijn. In de landen van herkomst wordt de “jugo” zonder water geserveerd met een rietje. Dit maakt het makkelijker (en hygiënischer) om op de markt te eten.
Wat kan er in de gezonde smoothie?
In theorie kan alles wat lekker is, worden verwerkt tot smoothies. Grassen kunnen ook gecombineerd worden met groente en fruit, en spinazie of wortelen bijvoorbeeld geven de smoothie felle kleuren. Diverse bladgroenten, bijvoorbeeld wortelen of koolrabi, smaken heerlijk en hoeven niet op de composthoop.
Specerijen en kruiden maken elke smoothie nog interessanter. Het is leuk om te experimenteren met kruiden om zelfs simpele combinaties net dat beetje extra te geven. Vanille, kaneel, kruidnagel, tonkaboon, kardemom, gember en meer passen goed bij zoete creaties – alles wat gezond is. Groene smoothies en smoothies met een hoog groentegehalte worden heerlijk gekruid met kerrie, paprika, dille, munt, basilicum, kurkuma en vele andere kruiden en specerijen. Om je eigen smoothierecepten meer variatie te geven, is het de moeite waard om een kijkje te nemen in de voorraadkast, bijvoorbeeld om de bakingrediënten te bekijken. Sommige cacao, gemalen noten of amandelen passen ook goed bij veel recepten en zorgen tegelijkertijd voor een romige consistentie.
Is elke smoothie gezond?
Een smoothie hoort gezond te zijn, dus suiker (of honing en elk ander suikeralternatief) hoort niet thuis in de ingrediëntenlijst. Wat telt is de natuurlijke zoetheid van het fruit en de pure smaak. Als de afgewerkte drank te zuur is, helpt een beetje banaan altijd: de natuurlijke fruitzoetheid en romigheid verbeteren snel veel smoothies. Gedroogd fruit is ook geschikt.
Maar dit is precies waar een probleem met smoothies ligt: door de fruitzoetheid zit er veel suiker in de romige drankjes. In de smoothietest liet het consumentenblad Öko-Test 20 rode smoothies onder meer testen op hun suikergehalte. Veel smoothies hadden zelfs een vergelijkbaar hoog suikergehalte als limonade en cola. Weliswaar is dit geen toegevoegde suiker, maar de fructose van de afzonderlijke fruitsoorten. Toch kun je bij het kopen van een smoothie letten op het aangegeven suikergehalte.
Zijn smoothies veganistisch?
Als je het goed bekijkt zijn smoothies veganistisch, zuivelproducten er eigenlijk niet in. In sommige recepten komen ingrediënten zoals melk of yoghurt voor. Een dergelijke drank is dan echter een “mixmelkdrank”, zeker wanneer de melk een groter deel uitmaakt van het eindproduct.
Als je zelf verse smoothies maakt, heb je een overzicht van alle ingrediënten en kan je ervoor zorgen dat de smoothie vegan blijft. Bij het kopen van een smoothie kun je zoeken naar een bijbehorend vegan logo.
Wat maakt de smoothie tot een gezonde vitaminebom?
Het voedingscentrum adviseert voor volwassenen vijf porties of minstens 400 g groenten en 250 g fruit per dag, waarvan ongeveer de helft rauw en de andere helft verwarmd.
- maximaal half sap en minimaal half vruchtvlees, puree of grove groente- en fruitcomponenten
- geen toegevoegde suiker
- geen toevoegingen zoals aroma’s, kleurstoffen of bewaarmiddelen
- geen geïsoleerde voedingsstoffen
- Niet geconcentreerd door water te verwijderen
Als aan deze eisen wordt voldaan, kan de gezonde smoothie een vast onderdeel van het dieet zijn. Je moet echter niet elke dag verse groenten en fruit vervangen door smoothies.
Is een smoothie gezonder dan sap?
Bij een smoothie worden groenten en fruit alleen gepureerd, niet geperst. Dit betekent dat de meeste ingrediënten zoals waardevolle voedingsvezels en fytochemicaliën zijn opgenomen. Bij sap zou dit niet het geval zijn, aangezien met name voedingsvezels van de schil en pulp bij het persen worden afgevoerd. Iedereen die wel eens zelf sap heeft gemaakt van wortelen of appels weet hoeveel afvallen ongebruikt in de (organische) prullenbak belanden. Maar juist in de schaal zitten vaak gezonde ingrediënten.
Een smoothie wordt meestal vers bereid en bevat daarom meer gezonde vitamines dan sap, dat door verhitting in flesjes of tetrapacks moet worden bewaard. Zelfs een kant-en-klare smoothie uit het gekoelde gedeelte bevat meer fytochemicaliën en vitamines dan een sap uit de supermarkt dat net zo gekoeld is. Het is echter over het algemeen beter om een smoothie thuis vers te bereiden.
Zijn smoothies eigenlijk “light” of maken ze je dik?
Een smoothie, welke kleur dan ook, bestaat alleen uit plantaardige ingrediënten. Dit betekent echter niet dat smoothies vetvrij zijn, want groenten kunnen ook vet bevatten. Denk maar aan de avocado, dat is een kleine vetbom met 15 gram vet per 100 gram. Maar maak je geen zorgen: dit vet is een gezond, plantaardig vet dat veel calorieën bevat, maar ook positieve effecten heeft op je gezondheid. Smoothies zijn niet per se caloriearm, want met een smoothie eet je groenten en fruit in geconcentreerde vorm. Aan de ene kant is dit goed, aan de andere kant kan het je verleiden om meer te consumeren dan je zou eten als het fruit of de groente niet gepureerd zou zijn. Afgewerkte smoothies bevatten vaak veel verborgen suiker in de vorm van fructose.
Het nadeel van groenten en fruit in gepureerde vorm is dat je er in korte tijd een grote hoeveelheid van kunt consumeren en niet het gevoel van verzadiging geeft om je op tijd te melden. Te veel van het goede is niet langer gezond.
Een trucje: stel je eens voor (zelfs met sap!) hoeveel fruit/groenten er op tafel stonden voordat je ze pureerde/sap maakte. Zou je dezelfde portie nog een keer kunnen eten? Waarschijnlijk niet. Sla dus het tweede glas over, heerlijk als het is.
Gezonde smoothies: Houd hier rekening mee bij het bereiden ervan
Over het algemeen zijn smoothies gemakkelijk te bereiden. Het enige wat je hoeft te doen is de groenten en fruit wassen, de klokhuizen verwijderen als je die hebt en ze pureren met een staafmixer, blender of staafmixer. Omdat de hele vrucht inclusief de schil wordt gebruikt (zoals bij groenten), moet je kiezen voor biologische kwaliteitsvoeding. Maar om de vitamines die erin zitten optimaal te kunnen gebruiken, moet je een paar basisregels in acht nemen, anders is de smoothie maar half zo gezond als je denkt.
- De ingrediënten moeten altijd zo vers mogelijk zijn om het hoogste vitaminegehalte te garanderen.
- Als de gebruikte mixer krachtig genoeg is, kunnen ook diepvriesproducten worden gebruikt. Zelfs in de winter kun je het gebruiken om bessen door je smoothie te mengen.
- Veel vitamines worden vrij snel afgebroken als ze geplet en verwerkt worden, dus drink je smoothie zo snel mogelijk na de bereiding om een zo groot mogelijke vitamineopbrengst te kunnen benutten.
Talloze recepten
Er zijn talloze recepten te vinden voor het maken van smoothies, Kijk bijvoorbeeld eens op: https://www.happysmoothie.nl/.